Luận văn Hoạt động quản lý nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội

Nội dung tài liệu: Luận văn Hoạt động quản lý nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ Tên đề tài luận văn: Hoạt động quản lý nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội Ngành: Tài chính - Ngân hàng – Bảo hiểm Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng Mã số:8340201 Họ và tên học viên: Phạm Hạnh Dung Người hướng dẫn: Nguyễn Thị Hiền Hà Nội-năm 2018 i
2. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ là công trình nghiên cứu của cá nhân được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Thị Hiền. - Các số liệu, thông tin được trích dẫn theo đúng quy định - Dữ liệu khảo sát là trung thực - Lập luận, phân tích, đánh giá, kiến nghị được đưa ra dựa trên quan điểm cá nhân không có sự sao chép của bất kỳ tài liệu nào đã được công bố Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan của mình. Hà Nội, ngày 29 tháng 03 năm 2018 Tác giả luận văn Phạm Hạnh Dung ii
3. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................... vi DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU........................................................................vi TÓM TẮT LUẬN VĂN ........................................................................................ viii LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ NỢ XẤU VÀ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .......................... 6 1.1 Nợ xấu và tác động của nó đến kinh doanh ngân hàng .............................. 6 1.1.1 Khái niệm nợ xấu ....................................................................................... 6 1.1.2 Phân loại nợ xấu. ....................................................................................... 8 1.1.3 Tác động của nợ xấu đến kinh doanh ngân hàng ................................. 10 1.2 Hoạt động quản lý nợ xấu tại các ngân hàng thƣơng mại. ....................... 11 1.2.1 Khái niệm hoạt động quản lý nợ xấu ..................................................... 11 1.2.2 Nội dung quản lý nợ xấu của ngân hàng thƣơng mại .......................... 13 1.3 Các tiêu chí đánh giá chất lƣợng hoạt động quản lý nợ xấu .................... 21 1.3.1 Nhóm chỉ tiêu phản ánh quy mô nợ xấu trong tổng danh mục nợ của Ngân hàng ........................................................................................................... 21 1.3.2 Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả công tác quản lý nợ ........................ 23 1.4 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động quản lý nợ xấu tại các ngân hàng thƣơng mại ............................................................................................................ 24 1.4.1 Nhân tố chủ quan .................................................................................... 24 1.4.2 Nhân tố khách quan...............................................................................27 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI ..................................................................................... 30 2.1 Tổng quan chung về Ngân hàng TMCP Quân Đội .................................... 30 2.1.1 Sơ lƣợc quá trình phát triển của Ngân hàng TMCP Quân Đội .......... 30 2.1.2 Mô hình tổ chức – nhân sự của Ngân hàng TMCP Quân Đội ............ 30 2.1.3 Kết quả hoạt động của Ngân hàng TMCP Quân Đội giai đoạn 2014 – 2016 .... 32 iii
4. 2.2 Thực trạng hoạt động quản l nợ ấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội . 37 2.2.1 M h nh tổ chức trong c ng tác quản l nợ ấu tại Ngân hàng Quân Đội ................................................................................................................ 37 2.2.2 C ng tác ph ng ng a khả năng phát sinh nợ ấu ................................ 40 2.2.3 C ng tác nhận iết ác định các khoản nợ có khả năng chu ển thành nợ ấu ................................................................................................................ 47 2.2.4 C ng tác phân loại nợ ấu ......................................................................... 48 2.2.5 C ng tác thu hồi nợ ấu .......................................................................... 51 2.3 ết quả hoạt động quản l nợ ấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội ....... 57 2.3.1 Các chỉ tiêu phản ánh chất lƣợng hoạt động quản l nợ ấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội ..................................................................................... 57 2.3.2 ết quả đạt và các hạn chế của hoạt động quản l nợ ấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội ...................................................................................... 58 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI ................................................................ 69 3.1 Định hƣớng công tác quản lý nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội giai đoạn 2017 – 2021: ................................................................................................. 69 3.1.1 Định hƣớng phát triển của Ngân hàng TMCP Quân Đội giai đoạn 2017 – 2021. ........................................................................................................ 69 3.1.2. Định hƣớng công tác quản lý nợ xấu giai đoạn 2017 - 2021 ................ 72 3.2 Các giải pháp nâng cao chất lƣợng quản lý nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân đội ................................................................................................................ 73 3.2.1 Các giải pháp nâng cao chất lƣợng công tác cảnh báo rủi ro và phòng ng a phát sinh nợ xấu ...................................................................................... 73 3.2.2. Hoàn thiện mô hình tổ chức trong công tác thu hồi nợ và Quy trình quản lý và thu hồi nợ có vấn đề ....................................................................... 78 3.2.3. Đa dạng hóa các biện pháp thu hồi nợ đối với Khách hàng ............... 81 3.2.4. Đẩy mạnh công tác thu hồi nợ có vấn đề tại các Chi nhánh .............. 82 3.2.5. Đẩy mạnh công tác giám sát thu hồi nợ tại MBAMC ......................... 83 3.2.6. Đẩy mạnh chất lƣợng hoạt động của Ban chỉ đạo cơ cấu và thu hồi nợ .. 84 iv
5. 3.2.7. Tăng cƣờng c ng tác đào tạo, nâng cao kiến thức, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp ....................................................................................................... 85 3.3. Kiến nghị ........................................................................................................ 86 3.3.1. Kiến nghị đối với Chính phủ và các Bộ ngành liên quan ................... 86 3.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nƣớc ............................................... 89 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 93 v
6. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT NHTM : Ngân hàng thương mại NHNN : Ngân hàng Nhà nước NHTMCP : Ngân hàng thương mại cổ phần MB : Tên giao dịch bằng tiếng Anh của Ngân hàng TMCP Quân đội Công ty quản lý nợ và khai thác tài sản Ngân hàng thương mại MBAMC : cổ phần quân đội VAMC : Công ty quản lý & khai thác tài sản Việt Nam Công ty mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp – Bộ DATC : tài chính TCTD : Tổ chức tín dụng TMCP : Thương mại cổ phần CVQHKH : Chuyên viên quan hệ khách hàng CVTĐ : Chuyên viên thẩm định RRTD : Rủi ro tín dụng TSĐB : Tài sản đảm bảo HĐXLN : Hội đồng xử lý nợ vi
7. DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Sơ đồ 2.1. Mô hình tổ chức - nhân sự của Ngân hàng TMCP Quân Đội ................. 31 Sơ đồ 2.2: Mô hình tổ chức công tác quản lý nợ xấu tại MB ................................... 37 Sơ đồ 2.3: Quy trình tín dụng tại MB ....................................................................... 46 Bảng 2.1 – Kết quả hoạt động kinh doanh của MB giai đoạn 2014 - 2016 .............. 32 Bảng 2.2 –Kết quả hoạt động huy động vốn giai đoạn 2014 - 2016 ......................... 33 Bảng 2.3 - Tình hình hoạt động tín dụng tại MB năm 2014 - 2016 .......................... 35 Bảng 2.4 - Cơ cấu tín dụng theo thời gian cho vay tại MB năm 2014- 2016 ........... 36 Bảng 2.5– Phân loại khách hàng, phân loại nợ ......................................................... 50 Bảng 2.6 – Kết quả thu hồi nợ theo biện pháp thu hồi nợ ........................................ 56 Bảng 2.7 – Chỉ tiêu phản ánh quy mô nợ có vấn đề (nội bảng trong tổng danh mục nợ của MB ................................................................................................................. 57 Bảng 2.8 – Chỉ tiêu phản ánh tỷ lệ thu hồi nợ xấu (bao gồm cả nợ ngoại bảng) của Ngân hàng Quân Đội ................................................................................................. 58 vii
8. TÓM TẮT LUẬN VĂN Lời mở đầu Phần này nhằm mục đích giới thiệu tính cấp thiết của đề tài, mục tiêu nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, các phương pháp nghiên cứu mà luận văn sử dụng, đồng thời c ng nêu r ý nghĩa đ ng g p của luận văn trên phương diện lý luận và trên phương diện thực ti n Đây là phần giới thiệu tổng quát bố cục của luận văn Chƣơng I: Những vấn đề cơ ản về nợ xấu và hoạt động quản lý nợ xấu tại các ngân hàng thƣơng mại Chương này giới thiệu những vấn đề chung nợ xấu và tác động của n đến kinh doanh ngân hàng, hoạt động quản lý nợ xấu tại các ngân hàng thương mại, đưa ra các khái niệm cụ thể về nợ xấu, hoạt động quản lý nợ xấu. 1.1. Nợ xấu và tác động của nó đến kinh doanh ngân hàng 1.1.1 Khái niệm nợ xấu Các định nghĩa của Ngân hàng trung ương Châu Âu (ECB), Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng (BCBS) có sự tương đồng trong cách nhận thức về nợ xấu giữa các tổ chức tài chính trên thế giới Theo đ , một khoản nợ được coi là nợ xấu khi nó xuất hiện một hoặc cả hai dấu hiệu sau: Khoản vay bị quá hạn nợ gốc và lãi hoặc khách hàng vay vốn bị tổ chức tín dụng xác định là không có khả năng trả nợ. 1.1.2. Phân loại nợ xấu Tại Việt Nam, việc phân loại nợ của các tổ chức tín dụng được thực hiện theo Quy định về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng được ban hành theo Quyết định số 493/2005/QĐ – NHNN của Thống đốc Ngân hàng nhà nước và có sửa đổi trong quyết định 18/2007/ QĐ – NHNN ngày 25/04/2007. Quyết định 493 phân loại nợ thành năm nh m theo phương pháp định lượng và định tính. 1.1.3 Tác động của nợ xấu đến kinh doanh ngân hàng Nợ xấu có những tác động trực tiếp tới hoạt động kinh doanh của các ngân hàng, cụ thể như sau: + Thứ nhất, nợ xấu làm giảm lợi nhuận của ngân hàng. viii
9. + Thứ hai, nợ xấu ảnh hưởng đến khả năng thanh toán của ngân hàng. + Thứ ba, tỷ lệ nợ xấu cao làm giảm uy tín của ngân hàng. 1.2. Hoạt động quản lý nợ xấu tại các ngân hàng thƣơng mại 1.2.1 Khái niệm hoạt động quản lý nợ xấu Quản lý nợ xấu là toàn bộ quá trình phòng ngừa, nhận định, kiểm tra, giám sát và xây dựng các biện pháp xử lý đối với những khoản nợ xấu nhằm giảm thiểu mức độ rủi ro có thể xảy ra, nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng, tiến tới quản lý nợ xấu theo tiêu chuẩn thống nhất phù hợp với các chuẩn mực và thông lệ quốc tế. 1.2.2 Nội dung quản lý nợ xấu của ngân hàng thương mại Nội dung quản lý nợ xấu của các ngân hàng thương mại bao gồm: + Phòng ngừa khả năng phát sinh nợ xấu + Nhận biết, xác định các khoản nợ có khả năng chuyển thành nợ xấu + Phân loại nợ xấu + Thu hồi nợ xấu 1.3 Các tiêu chí đánh giá chất lƣợng hoạt động quản lý nợ xấu Chất lượng hoạt động quản lý nợ xấu có thể được hiểu là mức độ đáp ứng yêu cầu của các nhà quản lý; đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và trong nước của toàn bộ quá trình phòng ngừa, nhận định, kiểm tra, giám sát và xây dựng các biện pháp xử lý đối với những khoản nợ xấu. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng quản lý nợ xấu tại các ngân hàng thương mại: + Nhóm chỉ tiêu phản ánh quy mô nợ xấu trong tổng danh mục nợ của Ngân hàng: (1) Nợ quá hạn và tỷ lệ nợ quá hạn trên tổng dư nợ; (2) Nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ; (3) Nợ có vấn đề và tỷ lệ nợ có vấn đề trên tổng dư nợ. + Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả công tác quản lý nợ: (1) Tỷ lệ thu hồi nợ xấu; (2) Tỷ lệ chi phí thu hồi nợ/Tổng dư nợ xấu thu hồi trong kỳ; (3) Tỷ lệ tổng số tiền mi n giảm lãi/Tổng thu nhập từ hoạt động cho vay. 1.4. Các nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động quản lý nợ xấu tại các ngân hàng thƣơng mại. ix
10. Nhân tố chủ quan + Mô hình tổ chức và quản trị điều hành + Quy trình cho vay + Năng lực, trình độ phân tích, đánh giá, lựa chọn khách hàng, dự án vay vốn và đạo đức nghề nghiệp của nhân viên ngân hàng + Chính sách tín dụng + Công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay + Sự ứng dụng công nghệ tin học ngân hang Nhân tố khách quan + Sự tăng trưởng của nền kinh tế + Điều hành Chính sách tiền tệ + Hệ thống pháp luật, quy định của Nhà nước + Thị trường mua bán nợ + Quy định về chế độ công bố thông tin +Nhân tố thuộc về khách hàng Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động quản lý nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội 2.1 Tổng quan chung về Ngân hàng TMCP Quân Đội Lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Quân đội (MB): MB được thành lập và đi vào hoạt động chính thức vào ngày 04/11/1994 với mục tiêu ban đầu là đáp ứng nhu cầu các dịch vụ tài chính cho các Doanh nghiệp Quân đội. Trải qua 24 năm hoạt động, MB ngày càng phát triển lớn mạnh với định hướng trở thành một tập đoàn với ngân hàng mẹ MB (một trong số NHTMCP hàng đầu Việt Nam) và các công ty con hoạt động kinh doanh có hiệu quả, từng bước khẳng định là các thương hiệu có uy tín trong ngành dịch vụ tài chính (ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán) và bất động sản tại Việt Nam. Giới thiệu về mô hình tổ chức của MB Một số kết quả về hoạt động sản xuất kinh doanh của MB giai đoạn 2014 – 2016 + Kết quả hoạt động kinh doanh chung + Kết quả hoạt động huy động vốn x