Luận văn Kinh nghiệm xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của một số quốc gia trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Nội dung tài liệu: Luận văn Kinh nghiệm xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của một số quốc gia trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH NGHIỆM XUẤT KHẨU DỊCH VỤ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM Chuyên ngành: Kinh doanh thƣơng mại NGUYỄN NGỌC HUYỀN HÀ NỘI - 2018
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH NGHIỆM XUẤT KHẨU DỊCH VỤ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM Chuyên ngành: Kinh doanh thƣơng mại Mã số: 8340121 HỌ TÊN HỌC VIÊN: NGUYỄN NGỌC HUYỀN NGƢỜI HƢỚNG DẪN: TS. VŨ THÀNH TOÀN HÀ NỘI - 2018
3. MỤC LỤC CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ XUẤT KHẨU DỊCH VỤ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ............................................................................................................................ 5 1.1. Khái niệm và đặc điểm dịch vụ giáo dục đại học ............................................ 5 1.1.1. Khái niệm .......................................................................................................... 5 1.1.2. Đặc điểm ........................................................................................................... 9 1.2. Khái niệm và đặc điểm của xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học ................. 14 1.2.1. Xuất khẩu dịch vụ ......................................................................................... 14 1.2.2. Xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học ............................................................. 15 1.3. Vai trò của xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học đối với các quốc gia ............ 19 1.3.1. Vai trò đối quốc gia cung cấp dịch vụ ........................................................... 19 1.3.2. Vai trò đối với quốc gia tiếp nhận dịch vụ ................................................... 20 1.4. Tình hình xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học trên thế giới trong thời gian vừa qua ..................................................................................................................... 22 CHƢƠNG 2. KINH NGHIỆM XUẤT KHẨU DỊCH VỤ GIÁO DỤC CỦA CÁC NƢỚC PHÁT TRIỂN TRÊN THẾ GIỚI HIỆN NAY .............................. 25 2.1. Thực trạng xuất khẩu dịch vụ giáo dục của Mỹ ........................................... 25 2.1.1. Vài nét chung về nền giáo dục đại học tại Mỹ ............................................. 25 2.1.2. Thực trạng xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Mỹ............................. 27 2.1.3. Kinh nghiệm xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Mỹ.......................... 31 2.2. Thực trạng xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Australia .................... 32 2.2.1. Vài nét chung về nền giáo dục đại học tại Australia ................................... 32 2.2.2. Thực trạng xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Australia .................. 35 2.2.3. Kinh nghiệm xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Australia ............... 41 2.3. Thực trạng xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Singapore .................. 43 2.3.1. Vài nét chung về nền giáo dục đại học tại Singapore ................................. 43 2.3.2. Thực trạng xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Singapore ................. 45 2.3.3. Kinh nghiệm xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Singapore .............. 49
4. 2.4. Thực trạng xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Trung Quốc ............... 50 2.4.1. Vài nét chung về nền giáo dục đại học tại Trung Quốc .............................. 50 2.4.2. Thực trạng xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Trung Quốc ............. 53 2.4.3. Kinh nghiệm xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của Trung Quốc .......... 57 CHƢƠNG 3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHO XUẤT KHẨU DỊCH VỤ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CỦA VIỆT NAM ................. 59 3.1. Tổng quan về giáo dục đại học của Việt Nam ............................................... 59 3.1.1. Tổng quan về giáo dục đại học của Việt Nam ............................................. 59 3.1.2. Quy mô giáo dục đại học Việt Nam .............................................................. 61 3.2. Tình hình xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học ở Việt Nam.......................... 63 3.3. Những vấn đề đặt ra đối với xuất khẩu giáo dục đại học của Việt Nam .... 67 3.3.1. Phương pháp giảng dạy tại đại học .............................................................. 68 3.3.2. Chất lượng đầu ra của đại học ..................................................................... 69 3.3.3. Chương trình đào tạo .................................................................................... 69 3.3.4. Chất lượng đội ngũ giảng viên ..................................................................... 70 3.4. Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu giáo dục Việt Nam từ kinh nghiệm các quốc gia .............................................................................................................. 71 3.4.1. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo ............................................. 71 3.4.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ..................................................... 73 3.4.3. Tăng cường đầu tư cho cơ sở hạ tầng, trang thiết bị dạy học .................... 73 3.4.4. Thành lập tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục và đào tạo .................... 74 3.4.5. Nhóm giải pháp mở rộng thị trường xuất khẩu .......................................... 75
5. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ trợ từ giáo viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Luận văn là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng. Tôi xin chịu trách nhiệm hoàn toàn về lời cam đoan này. Học viên Nguyễn Ngọc Huyền
6. LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc và chân thành nhất tới giáo viên hướng dẫn thầy giáo TS. Vũ Thành Toàn đã chỉ bảo em trong suốt thời gian hoàn thành luận văn. Nhờ sự chỉ bảo nhiệt tình và tận tâm của thầy, em không những có thể hoàn thành luận văn mà còn có thể hoàn thiện thêm về hiểu biết của mình trong lĩnh vực xuất nhập khẩu đặc biệt là xuất nhập khẩu dịch vụ. Em xin chân thành cảm ơn! Học viên Nguyễn Ngọc Huyền
7. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Tên viết tắt Giải thích Department of Education, Employment and Workplace Relations DEEWR Bộ Giáo dục, Nhân dụng và Quan hệ công sở Australia AAS Australia Awards Scholarships Học bổng Chính phủ Australia Australian Education International AEI Cơ quan Giáo dục Quốc tế Australia Australian Higher Education Graduation Statement AHEGS Tuyên bố về Tốt nghiệp trong Giáo dục Đại học Australia Australian International Education Conference AIEC Hội nghị Giáo dục Quốc tế Australia Australian Qualifications Framework AQF Hệ thống Văn bằng Australia Australian Research Council ARC Hội đồng Nghiên cứu Australia Association of Southeast Asian Nations ASEAN Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á Central Product Classification CPC Phân loại các sản phẩm chủ yếu Commonwealth Register of Institutions and Courses for Overseas Students CRICOS Cục Đăng kiểm các Tổ chức đào tạo và Khóa học cho sinh viên nước ngoài ĐH Đại học Department of immigration and Citizenship DIAC Cục quản lý xuất nhập cư và công dân Hoa Kỳ Foreign Direct Investment FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài General Agreement on Trade in Services GATS Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ
8. GD Giáo dục GD - ĐH Giáo dục – đại học Higher education contribution scheme HECS Kế hoạch Đóng góp cho Giáo dục Đại học Higher Education Loan Program HELP Chương trình Cho vay cho Giáo dục Đại học Higher Education Support Act 2003 HESA Đạo luật Hỗ trợ Giáo dục Đại học năm 2003 Institute of International Education IIE Viện giáo dục Quốc tế Hoa Kỳ International Monetary Fund IMF Quỹ tiền tệ quốc tế The International Postgraduate Research Scholarships IPRS Học bổng Nghiên cứu Quốc tế Sau đại học KT Kinh tế Organization for Economic Cooperation and Development OECD Tổ chức hơp tác và phát triển quốc tế
9. DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH, BẢNG BIỂU ảng 2.1. Số lượng sinh viên du học tại Mỹ từ 1954 - 2016 ........................... 26 ảng 2.2. Thống kê t lệ sinh viên du học tại Singapore năm 2015 ................ 44 iểu đồ 2.1. Cơ cấu ngành dịch vụ tại Mỹ trong năm 2015 ............................ 27 iểu đồ 2.2. Cơ cấu sinh viên đến du học tại Mỹ năm 2016 ........................... 28 iểu đồ 2.3. T lệ ngành sinh viên theo học tại đại học Mỹ năm 2016 ........... 29 iểu đồ 2.4. Trợ cấp cho giáo dục qua các năm theo từng nguồn tại Úc......... 34 iểu đồ 2.5. Mức chi ngân sách giáo dục qua các năm tại Singapore ............. 47 iểu đồ 2.6. Số lượng sinh viên du học tại Trung Quốc năm 2016 ................. 51 iểu đồ 2.7. T lệ sinh viên du học Trung Quốc năm 2014 ............................ 55 iểu đồ 3.1. Số lượng giảng viên phân theo trình độ chức danh ..................... 63
10. TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Đề tài: “Kinh nghiệm xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học của một số quốc gia trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam” Những kết quả nghiên cứu đạt được: Thứ nhất, luận văn đã khái quát rõ hơn những vấn đề lý luận cơ sở về xuất khẩu dịch vụ đặc biệt là xuất khẩu dịch vụ giáo dục đại học. Đưa ra một số thực trạng về tình hình giáo dục đại học trên thế giới qua giai đoạn vừa qua. Thứ hai, thông qua việc phân tích về tình hình xuất khẩu dịch vụ giáo dục của các nước Mỹ, Australia, Singapore và Trung Quốc, chúng ta sẽ có cái nhìn tổng quan hơn về tình hình xuất khẩu dịch vụ này trên thế giới đặc biệt là tại các quốc gia có nền giáo dục phát triển hàng đầu thế giới và dịch vụ xuất khẩu giáo dục đại học đóng góp đáng kể đến thu nhập quốc gia. Từ đó có thể đánh giá được những ưu điểm, nhược điểm mà các quốc gia trên đã đạt được cũng như còn phải đối mặt giải quyết. Thứ ba, luận văn nêu ra thực trạng hoạt động xuất khẩu dịch vụ giáo dục nói riêng cũng như dịch vụ giáo dục nói chung tại Việt Nam. Từ đó, chúng ta sẽ có sự so sánh và liên hệ thực tế giữa các quốc gia trên thế giới với nền giáo dục của Việt Nam. Cũng từ đó đưa ra một số kiến nghị để cải tiến một số những nhược điểm mà Việt Nam vẫn còn gặp phải .