Luận văn Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt (Lienvietpostbank)

Nội dung tài liệu: Luận văn Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt (Lienvietpostbank)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN BƢU ĐIỆN LIÊN VIỆT (LIENVIETPOSTBANK) Ngành: Quản trị kinh doanh NGUYỄN THỊ THÙY LINH Hà Nội - 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN BƢU ĐIỆN LIÊN VIỆT (LIENVIETPOSTBANK) Ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 8340101 Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Thùy Linh Ngƣời hƣớng dẫn: TS. Bùi Thu Hiền Hà Nội - 2020
3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân, đƣợc xuất phát từ yêu cầu phát sinh trong công việc để hình thành hƣớng nghiên cứu. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chƣa đƣợc sử dụng hoặc công bố trong bất kì công trình nào khác. Hà Nội, ngày 06 tháng 06 năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thùy Linh
4. ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tác giả đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nhân đây, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp đỡ trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Trƣớc hết, tác giả xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trƣờng Đại học Ngoại thƣơng, Khoa Sau đại học của trƣờng cùng tập thể các thầy cô giảng viên, những ngƣời đã trang bị kiến thức cần thiết trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trƣờng. Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tác giả xin trân trọng cảm ơn TS. Bùi Thu Hiền, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện đề tài. Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn đƣợc hoàn thiện không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tác giả rất mong nhận đƣợc những ý kiến của các thầy cô giảng viên cùng các bạn học viên. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 06 tháng 06 năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thùy Linh
5. iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG ................................................................................................ vi DANH MỤC BIỂU ĐỒ ......................................................................................... viii DANH MỤC SƠ ĐỒ ................................................................................................. x DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................... xi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT ........................................... xii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG ANH ........................................... xiii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN ......................................... xvi LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI........................................ 8 1.1 Lý luận chung về hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thƣơng mại .......................................................................................................................... 8 1.1.1 Khái niệm thanh toán quốc tế ................................................................ 8 1.1.2 Đặc điểm của thanh toán quốc tế ......................................................... 10 1.1.3 Vai trò của thanh toán quốc tế ............................................................. 11 1.2 Các phƣơng tiện thanh toán quốc tế .......................................................... 12 1.2.1 Hối phiếu (Bill of Exchange) ............................................................... 13 1.2.2 Séc (Check/ Cheque) ............................................................................. 13 1.2.3 Giấy chuyển tiền ................................................................................... 13 1.2.4 Thẻ thanh toán ...................................................................................... 13 1.3 Các phƣơng thức thanh toán quốc tế chủ yếu ........................................... 14 1.3.1 Phương thức chuyển tiền (Remittance) ............................................... 14 1.3.2 Phương thức thanh toán nhờ thu (Collection of Payment) ................. 16 1.3.3 Phương thức tín dụng chứng từ (Letter of Credit) .............................. 17 1.4 Hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thƣơng mại ........ 22 1.4.1 Khái niệm về hiệu quả thanh toán quốc tế ........................................... 22
6. iv 1.4.2 Chỉ tiêu đo lường hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế ................. 25 1.5 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả thanh toán quốc tế ....................... 27 1.5.1 Các nhân tố chủ quan............................................................................ 28 1.5.2 Các nhân tố khách quan ...................................................................... 30 KẾT LUẬN CHƢƠNG I ........................................................................................ 32 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN BƢU ĐIỆN LIÊN VIỆT ......................................................................................................................... 33 2.1 Giới thiệu chung về Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Bƣu điện Liên Việt . 33 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển .......................................................... 33 2.1.2 Các lĩnh vực kinh doanh ....................................................................... 34 2.1.3 Cơ cấu tổ chức ....................................................................................... 36 2.2 Thực trạng hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Bƣu điện Liên Việt ................................................................................... 39 2.2.1 Cơ sở pháp lý của hoạt động thanh toán quốc tế ................................ 39 2.2.2 Phòng Thanh toán Quốc tế của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt ................................................................................................... 41 2.3 Phân tích hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Bƣu điện Liên Việt .............................................................................. 44 2.3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh chung của Ngân hàng ........................ 44 2.3.2 Hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế ............................................... 48 2.4 Kết quả khảo sát về hiệu quả các sản phẩm dịch vụ thanh toán quốc tế tại các đơn vị kinh doanh của Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Bƣu điện Liên Việt .......................................................................................................... 75 2.4.1 Về sản phẩm dịch vụ ............................................................................... 75 2.4.2 Về quy trình phối hợp xử lý giữa Phòng Thanh toán quốc tế và Đơn vị kinh doanh ....................................................................................................... 80 2.5 Đánh giá chung về hoạt động thanh toán quốc tế của Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Bƣu điện Liên Việt ............................................................ 82 2.5.1 Kết quả đạt được ..................................................................................... 82
7. v 2.5.2 Những tồn tại và nguyên nhân của hạn chế ........................................ 83 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................ 89 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN BƢU ĐIỆN LIÊN VIỆT . 90 3.1 Định hƣớng phát triển của Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Bƣu điện Liên Việt trong thời gian tới ................................................................................... 90 3.1.1 Mục tiêu phát triển chung của ngân hàng năm 2020 ........................... 90 3.1.2 Định hướng hoạt động thanh toán quốc tế ......................................... 91 3.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng ........................................................................................................................ 92 3.2.1 Hoàn thiện mô hình tổ chức nghiệp vụ thanh toán quốc tế ............... 92 3.2.2 Nâng cao tiềm lực tài chính của ngân hàng ....................................... 93 3.2.3 Nâng cao uy tín, mở rộng quan hệ đại lý của ngân hàng..................... 94 3.2.4 Đẩy mạnh công tác marketing trong hoạt động thanh toán quốc tế .... 94 3.2.5 Đầu tư phát triển nền tảng công nghệ thông tin ................................... 97 3.2.6 Đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ .......... 99 3.2.7 Tăng cƣờng công tác kiểm tra, kiểm soát hoạt động thanh toán quốc tế ................................................................................................ 101 3.2.8 Phát huy tối đa lợi thế có được từ thương vụ sát nhập Công ty Dịch vụ Tiết kiệm Bưu điện ......................................................................................... 102 3.3 Một số kiến nghị ......................................................................................... 103 3.3.1 Đối với Chính phủ .............................................................................. 103 3.3.2 Đối với Ngân hàng Nhà nước ............................................................ 104 3.3.3 Đối với Doanh nghiệp xuất nhập khẩu ............................................. 105 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ...................................................................................... 106 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 107 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ xvii PHỤ LỤC ................................................................................................................. xx
8. vi DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1a. Một số chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của LienVietPostBank từ năm 2015 - 2019 ..................................................................... 44 Bảng 2.1b. Một số chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của LienVietPostBank từ năm 2015 - 2019 ..................................................................... 44 Bảng 2.2. Doanh số xuất nhập khẩu từ năm 2017 - 2019 ......................................... 48 Bảng 2.3. Tỷ trọng của từng phƣơng thức thanh toán trong hoạt động thanh toán quốc tế tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ................................................... 50 Bảng 2.4. Tình hình thực hiện TTQT theo phƣơng thức nhờ thu tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ..................................................................... 52 Bảng 2.5. Cơ cấu thanh toán theo phƣơng thức nhờ thu tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ........................................................................................................ 54 Bảng 2.6. Tình hình thực hiện TTQT theo phƣơng thức chuyển tiền tại LienVietPostBank giai đoạn 2017 - 2019 ................................................................. 56 Bảng 2.7. Cơ cấu thanh toán theo phƣơng thức chuyển tiền tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ........................................................................................................ 59 Bảng 2.8. Tình hình thực hiện TTQT theo phƣơng thức tín dụng chứng từ tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ..................................................................... 60 Bảng 2.9. Cơ cấu thanh toán theo phƣơng thức tín dụng chứng từ tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ..................................................................... 63 Bảng 2.10a. Bảng đánh giá hiệu quả hoạt động TTQT qua một số chỉ tiêu giai đoạn 2017 - 2019 ............................................................................................................... 64 Bảng 2.10b. Bảng đánh giá hiệu quả hoạt động TTQT qua một số chỉ tiêu giai đoạn 2017 - 2019 ............................................................................................................... 64 Bảng 2.11. Thị phần doanh số thanh toán xuất nhập khẩu của LienVietPostBank so với kim ngạch xuất nhập khẩu toàn quốc từ năm 2017 - 2019 ................................. 65 Bảng 2.12. Thị phần thanh toán xuất nhập khẩu của các Ngân hàng thƣơng mại Việt Nam giai đoạn năm 2017 - 2019 ............................................................................... 66
9. vii Bảng 2.13. Doanh số thanh toán xuất nhập khẩu của 05 Ngân hàng thƣơng mại Việt Nam giai đoạn từ năm 2017 - 2019 ........................................................................... 68 Bảng 2.14. Bảng so sánh phí thanh toán quốc tế của LienVietPostBank - Vietcombank - BIDV ................................................................................................ 70 Bảng 2.15. Đánh giá mức độ quan trọng của các tiêu chí khi khách hàng quyết định sử dụng dịch vụ TTQT của Ngân hàng ..................................................................... 77
10. viii DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Biểu đồ tăng trƣởng huy động và cho vay của LienVietPostBank từ năm 2015 - 2019 ........................................................................................................ 45 Biểu đồ 2.2. Biểu đồ tăng trƣởng LNTT của LienVietPostBank từ ......................... 46 năm 2015 - 2019 ........................................................................................................ 46 Biểu đồ 2.3. Biểu đồ nhóm chỉ số sinh lợi và tỷ lệ nợ xấu của LienVietPostBank từ năm 2015 - 2019 ........................................................................................................ 47 Biểu đồ 2.4. Doanh số xuất nhập khẩu từ năm 2017 - 2019 ..................................... 49 Biểu đồ 2.5. Cơ cấu thanh toán theo từng phƣơng thức TTQT tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ................................................................................................... 50 Biểu đồ 2.6. Doanh số theo phƣơng thức nhờ thu tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ............................................................................................................... 52 Biểu đồ 2.7. Cơ cấu thanh toán theo phƣơng thức nhờ thu tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ........................................................................................................ 55 Biểu đồ 2.8. Doanh số thanh toán theo phƣơng thức chuyển tiền tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ..................................................................... 57 Biểu đồ 2.9. Cơ cấu thanh toán theo phƣơng thức chuyển tiền tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ................................................................................................... 59 Biểu đồ 2.10. Doanh số theo phƣơng thức tín dụng chứng từ tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ................................................................................................... 61 Biểu đồ 2.11. Cơ cấu thanh toán theo phƣơng thức tín dụng chứng từ tại LienVietPostBank từ năm 2017 - 2019 ..................................................................... 63 Biểu đồ 2.12. Doanh số thanh toán xuất nhập khẩu của 05 Ngân hàng thƣơng mại Việt Nam giai đoạn từ năm 2017 - 2019 .................................................................. 68 Biểu đồ 2.13. Biểu đồ đánh giá mức độ đa dạng của sản phẩm TTQT theo nhu cầu của Khách hàng ......................................................................................................... 75 Biểu đồ 2.14. Sự cạnh tranh mức phí dịch vụ TTQT hiện hành của LPB với các ngân hàng khác .......................................................................................................... 78 Biểu đồ 2.15. Các tiêu chí ảnh hƣởng đến sự gia tăng doanh số TTQT ................... 79