Luận văn Nghĩa vụ của thành viên hội đồng quản trị trong công ty cổ phần theo quy định của pháp luật – kinh nghiệm của một số nước và bài học cho Việt Nam

Nội dung tài liệu: Luận văn Nghĩa vụ của thành viên hội đồng quản trị trong công ty cổ phần theo quy định của pháp luật – kinh nghiệm của một số nước và bài học cho Việt Nam

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NGHĨA VỤ CỦA THÀNH VIÊN HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT – KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ NƯỚC VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM Ngành: Luật Kinh tế NGUYỄN QUỐC HƯNG Hà Nội - 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NGHĨA VỤ CỦA THÀNH VIÊN HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT – KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ NƯỚC VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM Ngành: Luật Kinh tế Mã số: 8380107 Họ và tên học viên: Nguyễn Quốc Hưng Người hướng dẫn: TS Nguyễn Bình Minh Hà Nội - 2019
3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi là tác giả luận văn này. Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiện. Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Tác giả Nguyễn Quốc Hưng
4. ii LỜI CẢM ƠN Trước hết tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến quý thầy cô trường Đại học Ngoại Thương, đặc biệt là các thầy cô trong Khoa Luật Kinh tế đã tận tình dạy bảo tôi trong suốt thời gian học tập tại trường. Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến thầy TS. Nguyễn Bình Minh đã dành thời gian hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian nghiên cứu để hoàn thành luận văn. Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng bằng tất cả khả năng của mình, tuy nhiên không thể tránh khỏi những thiếu sót, kính mong nhận được sự đóng góp của quý thầy cô và các bạn để luận văn được hoàn thiện hơn . Tôi xin chân thành cám ơn. Tác giả Nguyễn Quốc Hưng
5. iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... I LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... II DANH MỤC VIẾT TẮT ....................................................................................... VI DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................... VII TÓM TẮT LUẬN VĂN ...................................................................................... VIII LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ KHÁI QUÁT VỀ NGHĨA VỤ CỦA THÀNH VIÊN HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN ......................... 6 1.1. Khái quát chung về công ty cổ phần ........................................................ 6 1.1.1. Khái niệm công ty cổ phần ............................................................... 6 1.1.2. Khái niệm Hội đồng quản trị ........................................................... 9 1.2. Khái niệm nghĩa vụ của thành viên HĐQT .......................................... 11 1.2.1. Khái niệm thành viên HĐQT ......................................................... 11 1.2.2. Nghĩa vụ của thành viên HĐQT .................................................... 11 1.3. Quy định cụ thể của pháp luật về Hội đồng quản trị ........................... 12 1.3.1. Thẩm quyền của Hội đồng quản trị ............................................... 12 1.3.2. Thành viên Hội đồng quản trị độc lập ........................................... 15 1.4. Các quy định pháp luật cụ thể đối với thành viên Hội đồng quản trị 18 1.4.1. Quy định về ứng cử, đề cử thành viên Hội đồng quản trị ............ 18 1.4.2. Quy định về tiêu chuẩn của thành viên Hội đồng quản trị ......... 20 1.4.3. Quy định về tiêu chuẩn của thành viên độc lập trong Hội đồng quản trị ...................................................................................................... 20 1.4.4. Quy định phải được Đại hội đồng cổ đông bầu ............................ 21 1.4.5. Quy định về nhiệm kỳ và số lượng thành viên Hội đồng quản trị22 1.4.6. Quy định về miễn nhiệm, bãi nhiệm thành viên Hội đồng quản trị .................................................................................................................... 23 1.4.7. Quy định về vai trò của Hội đồng quản trị .................................... 23
6. iv CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÁC QUY ĐỊNH VỀ NGHĨA VỤ THÀNH VIÊN HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ CÔNG TY CỔ PHẦN CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI ................................. 25 2.1. Sơ lược pháp luật về nghĩa vụ thành viên HĐQT ở Việt Nam............ 25 2.1.1. Quyền và nghĩa vụ của Hội đồng quản trị .................................... 25 2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Hội đồng quản trị. ........................... 27 2.1.3. Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng quản trị ......................... 39 2.2. Thực trạng các quy định về nghĩa vụ thành viên Hội đồng quản trị Công ty cổ phần .............................................................................................. 47 2.2.1. Thực trạng pháp luật Việt Nam về nghĩa vụ thành viên HĐQT .. 47 2.2.2. Thực trạng một số mô hình hoạt động của thành viên HĐQT công ty cổ phần theo pháp luật một số quốc gia trên thế giới ................ 52 2.3. Đánh giá thành công, hạn chế trong quy định pháp luật về nghĩa vụ thành viên Hội đồng quản trị Công ty cổ phần ........................................... 57 2.3.1. Những thành công .......................................................................... 57 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân .................................................... 58 CHƯƠNG 3. ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN QUY ĐỊNH VỀ NGHĨA VỤ THÀNH VIÊN HĐQT CÔNG TY CỔ PHẦN TRONG PHÁP LUẬT VIỆT NAM ......................................................................................................................... 63 3.1. Định hướng hoàn thiện pháp luật .......................................................... 63 3.2. Những yêu cầu về việc tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật về nghĩa vụ của thành viên hội đồng quản trị .................................................. 64 3.3. Các giải pháp giải quyết tranh chấp ...................................................... 67 3.3.1. Giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng ........................... 67 3.3.2 Giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải ...................................... 69 3.3.3. Giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài .................................... 71 3.3.4. Giải quyết tranh chấp thông qua tòa án ........................................ 72 3.3.5. Giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật về trách nhiệm của thành viên HĐQT .............................................................................. 75
7. v 3.4. Một số đề nghị cụ thể của tác giả góp phần hoàn thiện những quy định của pháp luật Việt Nam về nghĩa vụ của thành viên Hội đồng quản trị ...................................................................................................................... 78 3.4.1. Đối với những quy định về trách nhiệm của thành viên Hội đồng quản trị theo Luật doanh nghiệp năm 2014 ............................................ 78 3.4.2. Đối với các công ty cổ phần ............................................................ 83 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO
8. vi DANH MỤC VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa của từ viết tắt 1 BKS Ban kiểm soát 2 CBCNV Cán bộ công nhân viên 3 CEO Giám đốc điều hành 4 CP Cổ phiếu 5 ĐHĐCĐ Đại hội đồng cổ đông 6 ĐVT đơn vị tính 7 HĐQT Hội đồng quản trị 8 PGĐ Phó giám đốc 9 PX Phân xưởng 10 SXKD Sản xuất kinh doanh 11 Tập đoàn Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam 12 TLBQ Tiền lương bình quân 13 VP Văn phòng 14 XH Xã hội
9. vii DANH MỤC CÁC HÌNH STT Tên hình Trang 1 Hình 2.1. Sơ đồ mô hình Hội đồng hai lớp 30 2 Hình 2.2. Sơ đồ mô hình cấu trúc hội đồng đơn lớp 32
10. viii TÓM TẮT LUẬN VĂN Mặc dù Luật Doanh nghiệp 2014 được ra đời với mục địch hướng tới sự phù hợp với thực tế kinh doanh và vận hành hiện tại của các doanh nghiệp, đồng thời mở ra môi trường kinh doanh phù hợp với xu hướng chung của thế giới, tuy nhiên khi xét nghiên cứu kỹ Luật Doanh nghiệp 2014 và đặc biệt khi đối chiếu, so sánh với các quy định của một số quốc gia phát triển trên thế giới, có thể thấy vẫn còn một số quy định cần được trình bày và lý giải rõ ràng hơn. Một trong số đó là quy định về nghĩa vụ của thành viên Hội đồng quản trị (sau đây gọi là “HĐQT”) trong công ty Cổ phần (sau đây gọi là “Công ty Cổ phần”). Tại Việt Nam, nói về công ty Cổ phần, đây là một loại hình doanh nghiệp được các nhà đầu tư khá ưa thích khi lựa chọn triển khai cho doanh nghiệpcủa mình. Với đặc điểm là sự kết hợp giữa loại hình công ty hợp danh và công ty cổ phần, công ty Cổ phần có nhiều ưu điểm phù hợp với các nhà đầu tư. Trong bối cảnh quốc tế, khá nhiều quốc gia trên thế giới có loại hình doanh nghiệp này, việc xem xét, đánh giá các quy định về nghĩa vụ của thành viên HĐQT trong công ty cổ phần của một số quốc gia phát triển trên thế giới trên cơ sở đối chiếu với pháp luật Việt Nam sẽ góp phần đem lại những bài học vàđề xuất hữu hiệu không chỉ cho cơ quan thi hành luật mà còn cho các doanh nghiệp tại Việt Nam. 1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài bao gồm các nội dung sau đây: - Những vấn đề liên quan đến quy định của pháp luật Việt Nam về nghĩa vụ của thành viên Hội đồng quản trị trong công ty Cổ phần. - Thực trạng các quy định về nghĩa vụ thành viên HĐQT trong công ty Cổ phần của pháp luật Việt Nam và một số quốc gia trên Thế giới - Định hướng hoàn thiện quy định về nghĩa vụ thành viên HĐQT công ty cổ phần trong pháp luật Việt Nam. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích, đối chiếu những vấn đề thuộc về quy định và thực tiễn áp dụng liên quan đến nghĩa vụ của thành biên Hội đồng quản trị công ty Cổ phần, đề tài nghiên cứu sẽ được triễn khai với mục đích đề xuất những giải pháp hoàn thiện pháp luật đồng thời đưa ra những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá tình ban hành và thực thi pháp luật.