Luận văn Nghiên cứu các Acetogenin và các thành phần hóa học khác từ hạt cây na (Annona Squamosa l., Annonaceae)

Nội dung tài liệu: Luận văn Nghiên cứu các Acetogenin và các thành phần hóa học khác từ hạt cây na (Annona Squamosa l., Annonaceae)

1. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN ------------------- Nguyễn Quang Hợp NGHIÊN CỨU CÁC ACETOGENIN VÀ CÁC THÀNH PHẦN HÓA HỌC KHÁC TỪ HẠT CÂY NA (ANNONA SQUAMOSA L., ANNONACEAE) LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC Hà Nội – Năm 2014 Luận văn Thạc sĩ 2014
2. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN ------------------- Nguyễn Quang Hợp NGHIÊN CỨU CÁC ACETOGENIN VÀ CÁC THÀNH PHẦN HÓA HỌC KHÁC TỪ HẠT CÂY NA (ANNONA SQUAMOSA L., ANNONACEAE) Chuyên ngành: Hóa hữu cơ Mã số: 60440114 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. PHAN MINH GIANG Hà Nội – Năm 2014 Luận văn Thạc sĩ 2014
3. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 LỜI CẢM ƠN Luận văn thạc sĩ này được hoàn thành tại Phòng thí nghiệm Hoá học các hợp chất thiên nhiên, Bộ môn Hoá hữu cơ, Khoa Hoá học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Em xin chân thành cảm ơn PGS. TS. Phan Minh Giang, người đã giao đề tài, hết lòng hướng dẫn chỉ bảo tận tình, tạo các điều kiện thí nghiệm thuận lợi và giúp đỡ em trong suốt quá trình làm luận văn thạc sĩ. Để có được kết quả này em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS. TSKH. Phan Tống Sơn, người đã luôn quan tâm đến các vấn đề được nghiên cứu trong luận văn này, tạo mọi điều kiện thí nghiệm thuận lợi giúp đỡ em hoàn thành luận văn thạc sĩ này. Cuối cùng em xin cảm ơn các thầy, các anh, chị và các em sinh viên trong Phòng thí nghiệm Hoá học các hợp chất thiên nhiên đã cùng tạo một môi trường nghiên cứu thuận lợi và giúp đỡ em trong thời gian em nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sĩ này. Hà Nội, ngày 16 tháng 04 năm 2014 Học viên cao học Nguyễn Quang Hợp Luận văn Thạc sĩ 2014
4. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN ................................................................................... 3 1.1 TỔNG QUAN VỀ HỌ NA (ANNONACEAE) ............................................ 3 1.1.1 Tổng quan về họ Na (Annonaceae) và chi Na (Annona) ...................... 3 1.1.2 Mô tả thực vật về cây Na (Annona squamosa L.) ................................ 5 1.1.3 Phân bố ............................................................................................... 7 1.1.4 Các ứng dụng trong y học cổ truyền của cây Na ................................... 8 1.2. NGHIÊN CỨU HÓA HỌC VÀ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA CÁC HỢP CHẤT ĐƢỢC PHÂN LẬP TỪ ANNONA SQUAMOSA L. .................................. 9 1.2.1 Các hợp chất acetogenin từ Annona squamosa L. ................................. 9 1.2.2 Các hợp chất thành phần khác từ Annona squamosa .......................... 18 1.2.3 Các hợp chất acetogenin khác trong thiên nhiên ................................. 26 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 36 2.1 PHƢƠNG PHÁP CHIẾT VÀ PHÂN TÁCH CÁC HỢP CHẤT TỪ NGUYÊN LIỆU THỰC VẬT ........................................................................... 36 2.1.1 Phƣơng pháp chiết.............................................................................. 36 2.1.2 Các phƣơng pháp phân tích, phân tách và phân lập sắc ký .................. 36 2.2 CÁC PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CẤU TRÚC ................................. 37 CHƢƠNG 3: THỰC NGHIỆM ............................................................................ 38 3.1 THIẾT BỊ VÀ HÓA CHẤT ...................................................................... 38 3.2 NGUYÊN LIỆU THỰC VẬT .................................................................... 38 3.3 ĐIỀU CHẾ CÁC PHẦN CHIẾT TỪ HẠT CÂY NA ................................. 38 3.4 PHÂN TÍCH SẮC KÍ LỚP MỎNG CÁC PHẦN CHIẾT .......................... 39 3.4.1 Phân tích sắc kí lớp mỏng phần chiết diclometan (AS1D) ................... 40 3.4.2 Phân tích sắc kí lớp mỏng phần chiết diclometan (AS2D) ................... 41 3.4.3 Phân tích sắc kí phần chiết etyl axetat (ASE) .................................... 42 3.5 PHÂN TÁCH CÁC PHẦN CHIẾT VÀ PHÂN LẬP CÁC HỢP CHẤT .... 43 3.5.1 Phân tách phần chiết diclometan (AS1D) ............................................ 43 3.5.2 Phân tách phần chiết diclometan (AS2D) ............................................ 45 3.5.3 Phân tách phần chiết etyl axetat (ASE) .............................................. 45 3.6 HẰNG SỐ VẬT LÍ VÀ DỮ KIỆN PHỔ CỦA CÁC HỢP CHẤT ĐƢỢC PHÂN LẬP ....................................................................................................... 46 3.6.1 Chất AS1D3.0 (Solamin) .................................................................... 46 Luận văn Thạc sĩ 2014
5. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 3.6.2 Chất AS1D3.1 (Squamocin J) ............................................................. 46 3.6.3 Chất AS1D3.42 (Squamocin G) .......................................................... 47 3.6.4 Chất AS1D3.7 (4-Dehydroxyannonin IV và 4-Dehydroxyannonin VIII) 48 3.6.5 Chất AS1D5.6 (Squamocin)................................................................ 49 3.6.6 Chất AS1D7.2 (Annonin IV và Annonin VIII) .................................... 50 3.6.7 Chất AS1D7.4 (Annonin XVI)............................................................ 51 3.6.8 Chất AS1D10 (β-Sitosterol 3-O--D-glucopyranosid và Stigmaterol 3- O--D-glucopyranosid) .................................................................................. 52 3.6.9 Chất ASE3.4.4 (N-trans-Caffeoyl-tyramin)........................................ 53 3.6.10 Chất ASE5.2 (Squamin A và Squamin B) ......................................... 53 CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN .......................................................... 56 4.1 ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU .................................................................... 56 4.2 ĐIỀU CHẾ CÁC PHẦN CHIẾT TỪ HẠT NA .......................................... 56 4.3. PHÂN TÁCH CÁC PHẦN CHIẾT TỪ HẠT NA ...................................... 59 4.3.1 Phân tách sắc kí phần chiết diclometan (AS1D) .................................. 59 4.3.2 Phân tách sắc kí phần chiết etyl axetat (ASE)..................................... 61 4.4 XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC CÁC HỢP CHẤT ĐƢỢC PHÂN LẬP .............. 61 4.4.1 Solamin (AS1D3.0) ............................................................................ 62 4.4.2 Squamocin J (AS1D3.1) ..................................................................... 64 4.4.3 Squamocin G (AS1D3.4.2 và AS1D5.4) .............................................. 66 4.4.4 4-Dehydroxyannonin IV và 4-Dehydroxyannonin VIII (AS1D3.7) ..... 68 4.4.5 Squamocin (AS1D5.6) ........................................................................ 70 4.4.6 Annonin IV và Annonin VIII (AS1D7.2) ............................................ 72 4.4.7 Annonin XVI (AS1D7.4) .................................................................... 74 4.4.8 β-Sitosterol 3-O--D-glucopyranosid (AS1D10a) và Stigmaterol 3-O-- D-glucopyranosid (AS1D10b) ........................................................................ 77 4.4.9 N-trans-Caffeoyl-tyramin (ASE3.4.4) ................................................ 78 4.4.10 Squamin A (ASE5.2a) và Squamin B (ASE5.2b) ............................. 79 KẾT LUẬN ........................................................................................................... 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 83 Luận văn Thạc sĩ 2014
6. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT CC (Column Chromatography): Sắc kí cột dƣới trọng lực dung môi DEPT (Disstortionless Enhancement by Polarition Transfer): Phổ DEPT ESI-MS (ElectroSpray Ionisation-Mass Spectrometry): Phổ khối lƣợng ion hóa phun bụi điện tử FC (Flash Chromatography): Sắc kí cột nhanh HPLC (High Performance Liquid Chromatography): Sắc kí lỏng hiệu năng cao NMR (Nuclear Magnetic Resonance): Cộng hƣởng từ hạt nhân Mini-C (Mini-Column Chromatography): Sắc kí cột tinh chế TLC (Thin-Layer Chromatography): Sắc kí lớp mỏng 1H-NMR (Proton Nuclear Magnetic Resonance): Phổ cộng hƣởng từ hạt nhân proton 13C-NMR (Carbon-13 Nuclear Magnetic Resonance): Phổ cộng hƣởng từ hạt nhân cacbon-13 Luận văn Thạc sĩ 2014
7. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1. Lá và quả cây Na (Annona squamosa L., Annonaceae) Hình 1.2. Hoa cây Na (Annona squamosa L., Annonaceae) Hình 3.1. Sắc ký cột điều chế Hình 4.1. Cấu trúc lập thể tƣơng đối của AS1D3.0 Hình 4.2. Cấu trúc lập thể tƣơng đối của AS1D3.1 Hình 4.3. Cấu trúc lập thể tƣơng đối của AS1D3.4.2 Hình 4.4. Cấu trúc lập thể tƣơng đối của AS1D3.7 Hình 4.5. Cấu trúc lập thể tƣơng đối của AS1D5.6 Hình 5.6. Cấu trúc lập thể tƣơng đối của AS1D7.2a và AS1D7.2b Hình 4.7. Cấu trúc lập thể tƣơng đối của AS1D7.4 Luận văn Thạc sĩ 2014
8. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ Bảng: Bảng 3.1. Phân tích TLC phần chiết AS1D Bảng 3.2. Phân tích TLC phần chiết AS2D Bảng 3.3. Phân tích TLC phần chiết ASE Bảng 4.1. Hiệu suất thu nhận các phần chiết từ hạt Na (phƣơng pháp chiết 1) Bảng 4.2. Hiệu suất thu nhận các phần chiết từ hạt Na (phƣơng pháp chiết 2) Sơ đồ: Sơ đồ 4.1. Quy trình điều chế các phần chiết từ hạt Na Sơ đồ 4.2. Quy trình phân tách phần chiết diclometan (AS1D) Sơ đồ 4.3. Quy trình phân tách phần chiết etyl axetat (ASE) Luận văn Thạc sĩ 2014
9. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC 1 Phụ lục 1. Phổ H-NMR của Solamin (AS1D3.0) 13 Phụ lục 2. Phổ C-NMR của Solamin (AS1D3.0) Phụ lục 3. Phổ (+)-ESI-MS của Solamin (AS1D3.0) 1 Phụ lục 4. Phổ H-NMR của Squamocin J (AS1D3.1) 13 Phụ lục 5. Phổ C-NMR của Squamocin J (AS1D3.1) Phụ lục 6. Phổ (+)-ESI-MS của Squamocin J (AS1D3.1) 1 Phụ lục 7. Phổ H-NMR của Squamocin G (AS1D3.4.2) 13 Phụ lục 8. Phổ C-NMR của Squamocin G (AS1D3.4.2) Phụ lục 9. Phổ (+)-ESI-MS của Squamocin G (AS1D3.4.2) Phụ lục 10. Phổ 1H-NMR của 4-Dehydroxyannonin IV và 4-Dehydroxyannonin VIII (AS1D3.7) Phụ lục 11. Phổ 13C-NMR của 4-Dehydroxyannonin IV và 4-Dehydroxyannonin VIII (AS1D3.7) Phụ lục 12. Phổ (+)-ESI-MS của 4-Dehydroxyannonin IV và 4-Dehydroxyannonin VIII (AS1D3.7) 1 Phụ lục 13. Phổ H-NMR của Squamocin (AS1D5.6) 13 Phụ lục 14. Phổ C-NMR của Squamocin (AS1D5.6) Phụ lục 15. Phổ (+)-ESI-MS của Squamocin (AS1D5.6) 1 Phụ lục 16. Phổ H-NMR của Annonin IV và Annonin VIII (AS1D7.2) 13 Phụ lục 17. Phổ C-NMR của Annonin IV và Annonin VIII (AS1D7.2) Phụ lục 18. Phổ (+)-ESI-MS của Annonin IV và Annonin VIII (AS1D7.2) 1 Phụ lục 19. Phổ H-NMR của Annonin XVI (AS1D7.4) 13 Phụ lục 20. Phổ C-NMR của Annonin XVI (AS1D7.4) Luận văn Thạc sĩ 2014
10. Nguyễn Quang Hợp Cao học Hóa hữu cơ – K22 Phụ lục 21. Phổ (+)-ESI-MS của Annonin XVI (AS1D7.4) 1 Phụ lục 22. Phổ H-NMR của β-Sitosterol và Stigmaterol (AS1D10) Phụ lục 23. Phổ 1H-NMR của N-trans-caffeoyl-tyramin (ASE3.4.4) Phụ lục 24. Phổ 1H-NMR của Squamin A và Squamin B (ASE5.2) Phụ lục 25. Phổ 13C-NMR của Squamin A và Squamin B (ASE5.2) Phụ lục 26. Phổ DEPT của Squamin A và Squamin B (ASE5.2) Luận văn Thạc sĩ 2014