Luận văn Pháp luật về bồi thường khi nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân qua thực tiễn thi hành trên địa bàn Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh

Nội dung tài liệu: Luận văn Pháp luật về bồi thường khi nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân qua thực tiễn thi hành trên địa bàn Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ----------------------------- LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƯỜNG KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP CỦA HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN QUA THỰC TIỄN THI HÀNH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Luật Kinh tế NGUYỄN VĂN LONG Hà Nội - 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ----------------------------- LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƯỜNG KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP CỦA HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN QUA THỰC TIỄN THI HÀNH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Luật Kinh tế Mã số: 8380107 Học viên Cao học: Nguyễn Văn Long Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Thị Mơ Hà Nội - 2019
3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sỹ này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Các nội dung nghiên cứu và kết quả, các số liệu nêu trong luận văn là trung thực có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy. Tác giả Nguyễn Văn Long
4. ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về sự giúp đỡ hết sức nhiệt tình và hiệu quả của Người hướng dẫn khoa học: GS, TS. Nguyễn Thị Mơ. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn tới tập thể cán bộ, giảng viên Cơ sở Quảng Ninh, Khoa Luật, Khoa Sau đại học Trường Đại học Ngoại thương đã giúp đỡ tôi trong thời gian học tập và hoàn thành khóa học tại Nhà trường. Tôi xin cảm ơn đồng nghiệp, bàn bè, cơ quan và gia đình đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian qua để tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình. Trân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn Nguyễn Văn Long
5. iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... v DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................... vi TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN THẠC SĨ ............... vii MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT BỒI THƯỜNG KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP CỦA HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN TẠI VIỆT NAM ............................................................................................ 8 1.1. Khái niệm và đặc điểm của đất nông nghiệp ................................................... 8 1.1.1. Khái niệm về đất nông nghiệp .............................................................. 8 1.1.2. Đặc điểm của đất nông nghiệp ........................................................... 10 1.2. Khái niệm và căn cứ pháp lý để thu hồi đất nông nghiệp ............................ 12 1.2.1. Khái niệm về thu hồi đất nông nghiệp ............................................... 12 1.2.2. Căn cứ pháp lý để Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp ..................... 14 1.3. Pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của các hộ gia đình, cá nhân ..................................................................................................... 16 1.3.1. Khái niệm về hộ gia đình, cá nhân ..................................................... 16 1.3.2. Khái niệm và đặc điểm của pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân ...................................... 18 1.3.3. Nội dung của pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp ......................... 21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN THỰC THI PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƯỜNG KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP CỦA HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN TẠI THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH ............................................................................................. 24 2.1. Một số nét về thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ................................... 24 2.1.1. Vị trí địa lý ........................................................................................... 24 2.1.2. Đất nông nghiệp .................................................................................. 24
6. iv 2.1.3. Các văn bản hướng dẫn bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. .......................................... 25 2.2. Thực trạng pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân ......................................................................................... 26 2.2.1. Nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân...................................................................................... 26 2.2.2. Điều kiện bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân ........................................................................................... 29 2.2.3. Cách tính thiệt hại để được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân ......................................................... 31 2.2.4. Trình tự, thủ tục bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân............................................................................... 32 2.2.5. Giải quyết khiếu nại, tố cáo về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp ................................................................................................... 36 2.3. Thực tiễn thực thi pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ...... 37 2.3.1. Thực tiễn thi hành các nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ................................................................................. 37 2.3.2. Thực tiễn thực thi các quy định về điều kiện bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ................................................................... 38 2.3.3. Thực tiễn thực thi quy định về trình tự, thủ tục bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ................................................................... 39 2.3.4. Cách tính thiệt hại để bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ........................................................................................................................ 47
7. v 2.3.5. Thực trạng giải quyết khiếu nại, tố cáo về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ........................................................................................... 50 2.3.6. Đánh giá thực tiễn thực thi pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của HGĐ, cá nhân tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ................................................................................................... 51 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO KHẢ NĂNG THỰC THI PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƯỜNG KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP CỦA HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH ............................................... 56 3.1. Phương hướng hoàn thiện pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân ............................................................. 56 3.2. Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân ............................................... 59 3.2.1. Kinh nghiệm từ Trung Quốc .............................................................. 60 3.2.2. Kinh nghiệm từ Hàn Quốc ................................................................. 61 3.2.3. Kinh nghiệm từ Singapore .................................................................. 62 3.3. Các giải pháp cụ thể ......................................................................................... 63 3.3.1. Nhóm giải pháp về hoàn thiện pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân ............................ 63 3.3.2. Nhóm giải pháp nâng cao khả năng thực thi pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ................................................................... 69 và nhân dân .................................................................................................... 71 3.4. Một số kiến nghị ............................................................................................... 73 3.4.1. Đối với UBND thành phố Hạ Long .................................................... 73 3.4.2. Kiến nghị đối với Phòng TN&MT, phòng QLĐT và Trung tâm PTQĐ thành phố Hạ Long ........................................................................ 74 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 77 TÀI LIỆU THAM KHẢO
8. v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu viết tắt Nội dung viết tắt 1 BLDS Bộ Luật Dân sự 2 HGĐ, CN Hộ gia đình, Cá nhân 3 CNH Công nghiệp hóa 4 FAO Tổ chức Nông lương của Liên hợp quốc 5 HĐH Hiện đại hóa 6 KTQT Kinh tế quốc tế 7 SDĐ Sử dụng đất 8 UBND Uỷ ban nhân dân
9. vi DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Thống kê về các dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng trên địa bàn thành phố Hạ Long giai đoạn 2013 - 2017 ................................................................ 45 Bảng 2.2. Kết quả thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Hạ Long ................................................................ 45 Bảng 2.3. Tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân tại thành phố Hạ Long ........................................... 47 Bảng 2.4. Đơn giá các loại đất nông nghiệp trên địa bàn thành phố hạ Long năm 2014 ........................................................................................................................... 48
10. vii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN THẠC SĨ Đề tài luận văn: “Pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân qua thực tiễn thi hành trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh”. 1. Kết quả đạt được của Luận văn - Luận văn đã phân tích và làm rõ các vấn đề lý luận liên quan đến các quy định của pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp như: khái niệm và đặc điểm của đất nông nghiệp, khái niệm của HGĐ, CN có quyền SDĐ nông nghiệp, khái niệm và đặc điểm của pháp luật về Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp và vấn đề bồi thường; - Luận văn đã phân tích và làm rõ những nội dung cơ bản của pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của HGĐ, cá nhân, bào gồm: (i). Nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của HGĐ, CN; (ii). Điều kiện bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của HGĐ, CN; (iii). Cách tính thiệt hại để được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của HGĐ, CN; (iv). Trình tự, thủ tục bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của HGĐ, CN; (v). Giải quyết khiếu nại, tố cáo về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp; - Luận văn đã phân tích và làm rõ thực tiễn thực thi pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của HGĐ, CN tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh; chỉ ra những bất cập của pháp luật và những vướng mắc trong quá trình thực thi pháp luật; - Luận văn đã đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật và giải pháp nhằm nâng cao khả năng thực thi pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của HGĐ, CN tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. 2. Khả năng ứng dụng thực tiễn của Luận văn - Luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong quá trình nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện các quy định của pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của HGĐ, CN.