Luận văn Pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam

Nội dung tài liệu: Luận văn Pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁP LUẬT VỀ HÀNH VI QUẢNG CÁO NHẰM CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM Ngành: LUẬT KINH TẾ NGUYỄN MINH THẮNG Hà Nội – năm 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ Pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam Ngành: Luật kinh tế Mã số: 8380107 Họ và tên học viên: Nguyễn Minh Thắng Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Văn Cảnh Hà Nội – năm 2019
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của bản thân, các số liệu, kết quả trình bày trong luận văn được thu thập từ nguồn thực tế, được công bố trên các báo cáo của các cơ quan nhà nước; được đăng tải trên các tạp chí, báo chí, các website hợp pháp. Những thông tin và nội dung nêu trong đề tài đều dựa trên nghiên cứu thực tế và hoàn toàn đúng với nguồn trích dẫn. Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Tác giả luận văn
4. LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin trân trọng cảm ơn sâu sắc nhất đến TS. Nguyễn Văn Cảnh, người đã hướng dẫn tôi hết sức tận tâm, nhiệt tình, khoa học để tôi hoàn thành luận văn Thạc sỹ này. Đồng thời, tôi cũng xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của các Thầy, Cô giáo của Trường Đại học Ngoại Thương, đặc biệt là các Thầy cô trong khoa sau Đại học đã giúp tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, đồng nghiệp, những người đã quan tâm, sát cánh bên cạnh và ủng hộ tôi là động lực cho tôi hoàn thành luận văn này một cách thuận lợi. Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Tác giả luận văn
5. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... iii MỤC LỤC ................................................................................................................ iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................. vii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................... viii MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài .......................................................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 5 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ........................................................ 6 7. Kết quả nghiên cứu của luận văn ......................................................................... 7 8. Kết cấu của luận văn ............................................................................................ 7 Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT HÀNH VI QUẢNG CÁO NHẰM CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ............................................................ 8 1.1. Khái quát về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh .......... 8 1.1.1. Khái niệm hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh ................ 8 1.1.2. Đặc điểm hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh ............... 10 1.1.3. Phân biệt hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh với các hành vi quảng cáo bị cấm ...................................................................................... 11 1.2. Pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thƣơng mại ............................................................ 13 1.2.1. Khái niệm pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnhtrong hoạt động của các ngân hàng thương mại ........................................... 13 1.2.2. Đặc điểm pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thương mại .......................................... 19
6. 1.2.3. Nội dung của pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thương mại .......................................... 22 1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc xây dựng và thực hiện pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thương mại ............................................................................................................. 26 Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH VÀ THỰC TIỄN THỰC THI PHÁP LUẬT VỀ HÀNH VI QUẢNG CÁO NHẰM CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM ..................................................................... 30 2.1. Thực trạng pháp luật Việt Nam hiện hành về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh ................................................................................. 30 2.1.1. Thực trạng quy định về các hành vi quảng cáo nhằm cạch tranh không lành mạnh trong hoạt động của các Ngân hàng thương mại ......................................... 30 2.1.2. Đánh giá thực trạng pháp luật về hành vi cạnh tranh không lành mạnh của các Ngân hàng thương mại Việt Nam hiện nay ..................................................... 38 2.2. Thực tiễn thực thi pháp luật về hành vi cạnh tranh không lành mạnh của Ngân hàng thƣơng mại Việt Nam hiện nay .......................................................... 46 2.2.1. Thực tiễn áp dụng pháp luật ........................................................................ 46 2.2.2. Thực tiễn xử lý hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thương mại .............................................................. 52 Chương 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ HÀNH VI QUẢNG CÁO NHẰM CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM .............................................................................................................. 62 3.1. Định hƣớng hoàn thiện pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam .. 62 3.1.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh .......................................................................................... 62 3.1.2. Một số định hướng hoàn thiện pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh của các Ngân hàng thương mại........................................ 64
7. 3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam .. 66 3.2.1. Hoàn thiện các quy định pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh .................................................................................................... 66 3.2.2. Giải pháp nâng cao khả năng thực thi pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh của các Ngân hàng thương mại ............................... 74 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
8. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại TCTD Tổ chức tín dụng UBCTQG Ủy ban cạnh tranh quốc gia
9. TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Để thực hiện đề tài: “Pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam”, tác giả đã tổng quan tình hình nghiên cứu về đề tài, qua đó nhận thức được sự cần thiết của nghiên cứu pháp luật về vấn đề này. Đồng thời, đề tài sử dụng các phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp để có những dữ liệu hữu ích phục vụ phân tích thực trạng đề tài, sử dụng phương pháp thống kê, so sánh và phương pháp phân tích, tổng hợp số liệu để phân tích các nội dung nghiên cứu của luận văn thông qua hệ thống hóa các vấn đề lý luận về cạnh tranh, cạnh tranh không lành mạnh, hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh; pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các NHTM Việt Nam. Trên cơ sở đánh giá thực trạng pháp luật Việt Nam hiện hành liên quan đến hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh. Thực tiễn áp dụng các quy định này trong hoạt động của các NHTM, để từ đó tìm ra những hạn chế của pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các NHTM ở Việt Nam. Luận văn nghiên cứu đề xuất các phương hướng, giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động của các NHTM ở Việt Nam, cụ thể: Xây dựng các tiêu chí để nhận diện hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh; Hoàn thiện các quy định liên quan đến việc xử lý hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh của các NHTM; Hoàn thiện và sớm ban hành Nghị định quy định về hành vi cạnh tranh không lành mạnh trong lĩnh vực ngân hàng và giải pháp nâng cao khả năng thực thi pháp luật về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh của các NHTM.
10. 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cạnh tranh có vai trò quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Thông qua việc cạnh tranh, người kinh doanh không ngừng cải tiến chất lượng hàng hóa, dịch vụ để giành, giữ và nâng cao vị thế của mình trên thương trường. Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực, cạnh tranh cũng có thể tác động tiêu cực đối với cho nền kinh tế, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Do vậy, hoạt động cạnh tranh của các chủ thể kinh doanh trên thị trường bao giờ cũng phải được điều chỉnh bởi các thiết chế nhà nước và các định chế pháp luật. Sự can thiệp của Nhà nước và tư duy cạnh tranh từ đối đầu sang hợp tác cùng có lợi là xu hướng tất yếu bảo đảm cho nền kinh tế phát triển bền vững. Trong quá trình thực hiện các hoạt động kinh doanh để nâng cao vị thế của mình trên thị trường, doanh nghiệp sử dụng nhiều công cụ khác nhau, trong đó có hoạt động quảng cáo. Có thể nói, quảng cáo là một trong những phương tiện hữu hiệu để doanh nghiệp thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của mình đến người tiêu dùng. Cùng với sự gia tăng về số lượng thì vấn đề cạnh tranh không lành mạnh trong lĩnh vực quảng cáo ngày càng có xu hướng phát triển về quy mô và thủ đoạn. Chính vì vậy, đây được coi là một trong những vấn đề rất được xã hội quan tâm hiện nay. Trong điều kiện nước ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường, việc nghiên cứu để làm rõ những vấn đề lý luận cũng như thực trạng các quy định pháp luật về hành vi cạnh tranh, chống cạnh tranh không lành mạnh nói chung và hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh nói riêng là rất cần thiết. Trong thời gian qua, việc nghiên cứu về cạnh tranh và chống cạnh tranh không lành mạnh đã được nhiều nhà khoa học quan tâm, song các nghiên cứu về hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh vẫn còn khiêm tốn. Vẫn còn không ít các vấn đề lý luận và thực tiễn về hành vi quảng cáo nhằm Bên cạnh đó, Theo cam kết khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), kể từ ngày 01/04/2009, các TCTD nước ngoài được thành lập ngân hàng 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam với các ràng buộc về vốn. Đây đang là sức ép rất lớn đối với các NHTM trong nước, bởi lẽ, với một thị trường tài chính còn non trẻ, chưa có kinh nghiệm thích ứng và xử lý với những biến động của kinh tế thị