Luận văn Ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam

Nội dung tài liệu: Luận văn Ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 4.0 TRONG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN TẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng NGUYỄN THỊ HUYỀN THƯƠNG Hà Nội, tháng 06 năm 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 4.0 TRONG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN TẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8340201 Họ tên học viên : Nguyễn Thị Huyền Thương Người hướng dẫn : TS. Vũ Thị Minh Ngọc Hà Nội, tháng 06 năm 2020
3. LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan luận văn về đề tài “Ứng dụng Công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam” là công trình nghiên cứu cá nhân của em, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Vũ Thị Minh Ngọc trong thời gian qua. Các số liệu, kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn hoàn toàn trung thực. Em xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Huyền Thương i
4. LỜI CẢM ƠN Trước tiên, em xin gửi lời cảm ơn tới Cô giáo hướng dẫn luận văn của em, TS. Vũ Thị Minh Ngọc, người đã tạo mọi điều kiện, động viên và giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành tốt luận văn này. Sự hiểu biết sâu sắc về khoa học, cũng như kinh nghiệm của Cô chính là tiền đề giúp em học được kinh nghiệm quý báu. Em xin cảm ơn các thầy cô Khoa Sau đại học, Khoa Tài chính - Ngân hàng, trường Đại học Ngoại Thương Hà Nội đã truyền đạt cho em những kiến thức bổ ích trong suốt hai năm học vừa qua. Cuối cùng, em xin cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đã luôn bên cạnh, ủng hộ, động viên để có thể vượt qua và hoàn thành luận văn này. Em xin chân thành cảm ơn! ii
5. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... v DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH ẢNH ............................................................... vi TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................. vii LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu .................................................................................................. 1 3. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................................................... 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................................................ 3 5. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................................. 3 6. Kết cấu của đề tài .......................................................................................................................... 3 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ 4.0 VÀ HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN ........................................................................................... 4 1.1. Lý luận chung về hoạt động môi giới chứng khoán ............................................................. 4 1.1.1. Khái niệm về công ty chứng khoán, môi giới chứng khoán ............................. 4 1.1.2. Đặc trưng, chức năng của hoạt động môi giới chứng khoán .......................... 6 1.1.3. Nguyên tắc hoạt động và triết lý hành nghề của môi giới chứng khoán ............. 9 1.1.4. Vai trò của hoạt động môi giới ...................................................................... 10 1.1.5. Tiêu chí đánh giá hiệu quả của hoạt động môi giới chứng khoán ................ 15 1.1.6. Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ môi giới chứng khoán. .................................................................................................................. 16 1.2. Các vấn đề chung về công nghệ 4.0 ...................................................................................... 19 1.2.1. Khái niệm, bản chất và đặc trưng cp[hơ ông nghệ 4.0 ................................. 19 1.2.2. Các công nghệ nền tảng và xu hướng vận động của cách mạng 4.0 ............. 21 1.2.3. Tác động của công nghệ 4.0 .......................................................................... 25 1.3. Ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán ..................................... 29 1.3.1. Sự cần thiết ứng dụng công nghệ 4.0 vào hoạt động môi giới chứng khoán . 29 1.3.2. Nội dung ứng dụng công nghệ 4.0 vào hoạt động môi giới chứng khoán ......... 30 1.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến ứng dụng công nghệ 4.0 vào hoạt động môi giới chứng khoán .............................................................................................................. 32 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 4.0 TRONG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN TẠI VIỆT NAM ........................ 34 2.1. Tình hình hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam .................................................... 34 2.1.1. Thực trạng hoạt động của các công ty chứng khoán tại Việt Nam ................. 34 2.1.2. Thực trạng hoạt động môi giới tại các công ty chứng khoán tại Việt Nam......... 42 2.2. Thực trạng ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam53 iii
6. 2.2.1. Công nghệ ứng dụng trong hoạt động môi giới chứng khoán ....................... 53 2.2.2. Nghiệp vụ môi giới trực tuyến tại Việt Nam .................................................. 58 2.3. Đánh giá tình hình ứng dụng công nghệ 4.0 vào hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam .......................................................................................................................................... 69 2.3.1. Kết quả đạt được ............................................................................................ 69 2.3.2. Hạn chế tồn tại ............................................................................................... 72 2.3.3. Nguyên nhân .................................................................................................. 74 CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 4.0 TRONG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN TẠI VIỆT NAM ......... 77 3.1. Định hướng ứng dụng công nghệ 4.0 và cơ hội, thách thức đối với hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam. ............................................................................................................. 77 3.1.1. Định hướng ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam. .............................................................................................................. 77 3.1.2. Cơ hội, thách thức trong ứng dụng công nghệ 4.0 đối với hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam ......................................................................................... 78 3.2. Giải pháp tăng cường ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam .......................................................................................................................................... 78 3.2.1. Chuẩn bị nguồn lực tài chính .......................................................................... 83 3.2.2. Xây dựng chiến lược và lựa chọn công nghệ phù hợp .................................... 83 3.2.3. Từng bước tiếp cận, ứng dụng công nghệ 4.0 cho các hệ thống CNTT hiện có song song với xây dựng các hệ thống mới. ............................................................... 84 3.2.4. Tập trung thúc đẩy phát triển, tạo sự bứt phá về hạ tầng công nghệ, hỗ trợ cho sự phát triển của toàn hệ thống. ......................................................................... 85 3.2.5. Tăng cường năng lực bảo mật, đảm bảo an toàn dữ liệu, an ninh thông tin. 85 3.2.6. Đào tạo nguồn nhân lực ................................................................................. 86 3.2.7. Cải cách thể chế trong lĩnh vực chứng khoán để có thể bắt kịp xu hướng phát triển của công nghiệp 4.0 .......................................................................................... 86 3.3. Kiến nghị các bên liên quan .................................................................................................... 87 3.3.1. Bộ Tài chính .................................................................................................... 87 3.3.2. UBCK Việt Nam .............................................................................................. 88 3.3.3. Nhà đầu tư ....................................................................................................... 90 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 91 DANH MỤC THAM KHẢO .................................................................................. 92 iv
7. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Giải nghĩa 1 AI Trí tuệ nhân tạo 2 ACBS Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Chứng khoán ACB 3 BCS Công ty Cổ phần Chứng khoán BIDV 4 CMCN 4.0 Cách mạng công nghệ 4.0 5 CTCK Công ty chứng khoán 6 CNTT Công nghệ thông tin 7 CSDL Cơ sở dữ liệu 8 HoSE Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh 9 HSC Công ty Cổ phần Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh 10 IoT Internet vạn vật Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Chứng khoán Mirae 11 MAS Asset 12 MBS Công ty cổ phần Chứng khoán MB 13 SSI Công ty cổ phần Chứng khoán SSI 14 TTCK Thị trường chứng khoán 15 TVSI Công ty Cổ phần Chứng khoán Tân Việt 16 UBCKNN Ủy ban Chứng khoán Nhà nước 17 VPS Công ty Cổ phần Chứng khoán VPS Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Chứng khoán Ngân hàng 18 VCBS TMCP Ngoại thương Việt Nam 19 VCSC Công ty chứng khoán Bản Việt 20 VNDS Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT 21 YSVN Công ty Cổ phần Chứng khoán Yuanta Việt Nam v
8. DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH ẢNH Biểu đồ 2.1: Số lượng các công ty chứng khoán qua các năm ................................. 35 Biểu đồ 2.2: Vốn điều lệ của các công ty chứng khoán theo các năm ...................... 35 Biểu đồ 2.3: Tổng thu nhập ròng, tỷ lệ chi phí quản lý/ tổng thu nhập trong quý 3/2019 ........................................................................................................................ 37 Biểu đồ 2.4: Dư nợ ký quỹ tại các các công ty chứng khoán 2017- 2019 ............... 38 Biểu đồ 2.5: Top 10 công ty chứng khoán có lợi nhuận cao nhất ngành ................. 39 Biểu đồ 2.6. Số lượng tài khoản nhà đầu tư trong nước mở mới từ tháng 01/2017 đến hết tháng 03/2020. .............................................................................................. 51 Biểu đồ 2.7. Doanh thu môi giới của top 15 CTCK lớn trong năm 2017,2018 và 2019 ........................................................................................................................... 52 Bảng 2.1. Thị phần Top 10 công ty chứng khoán năm 2018,2019, quý I/2020 về cổ phiếu, CCQ tại sàn HOSE ........................................................................................ 40 Bảng 2.2. Top 10 CTCK có mạng lưới hoạt động rộng nhất tính đến ngày 31/12/2019 ................................................................................................................. 47 Bảng 2.3. Số lượng tài khoản chứng khoán theo các năm ........................................ 50 Bảng 2.4. Một số chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động môi giới của top 15 CTCK trong năm 2017, 2018, 2019. .................................................................................... 53 Hình 1. Ứng dụng phân tích kỹ thuật trong phần mềm K-Pro của KIS .................... 61 Hình 2: Giao diện giao dịch của VnDirect Stock Trading Mobile Apps .................. 63 vi
9. TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Thông tin chung: - Họ và tên: Nguyễn Thị Huyền Thương - Tên đề tài: Ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam - Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng - Giáo viên hướng dẫn: TS. Vũ Thị Minh Ngọc 2. Mục đích, nhiệm vụ và nội dung nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về ứng dụng công nghệ 4.0 vào hoạt động môi giới chứng khoán để phân tích thực trạng của hoạt động môi giới chứng và việc ứng dụng CMCN 4.0 trong hoạt động này tại Việt Nam. - Phân tích những thành tựu đạt được và nhận diện những vấn đề nảy sinh trong quá trình ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới tại Việt Nam. - Đề xuất giải pháp phát triển ứng dụng công 4.0 trong hoạt động của các công ty môi giới chứng khoán Việt Nam. 3. Những đóng góp mới của luận văn Từ mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu và nội dung nghiên cứu trên, những đóng góp của luận văn bao gồm: - Ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam được nghiên cứu một cách chi tiết về các sản phẩm ứng dụng công nghệ được các công ty chứng khoán đưa vào sử dụng, tác động của các sản phẩm này đến các nghiệp vụ môi giới và những lợi ích mà nó mang lại cho khách hàng sử dụng. Qua đó có thể đánh giá được thực trạng, mức độ và khả năng ứng dụng công nghệ của các CTCK tại Việt Nam hiện nay. - Qua đó, tổng hợp được những thành tựu mà các CTCK đã đạt được đồng thời rút ra một số bất cập còn tồn tại và nguyên nhân làm hạn chế việc phát triển ứng dụng công nghệ 4.0 tại các CTCK trong thời gian qua. - Kết hợp với những đánh giá về thực trạng và định hướng ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực môi giới chứng khoán, luận văn đưa ra hệ thống các giải pháp vii
10. để tăng cường ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại các CTCK Việt Nam. - Luận văn cũng nghiên cứu những đề xuất, những kiến nghị để tăng cường ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam, sự phối hợp giữa các ngành hữu quan là Bộ Tài chính, UBCKNN và nhà đầu tư nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các CTCK ứng dụng các công nghệ 4.0 một cách hiệu quả trong hoạt động môi giới chứng khoán. viii